Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

Μαθαίνω τα φωνήεντα

Φιγγιρίκι μι λιμπρί φίγγι μι νι πιρπιτί
νι πιγίνι στι σχιλί νι μιθίνι γρίμμιτι

γρίμμιτι σπιδίμιτι, τι θιί τι πρίμιτι


Φαγγαράκα μα λαμπρά φάγγα μα να παρπατά

να παγάνα στα σχαλά να μαθάνα γράμματα
γράμματα σπαδάματα, τα θαά τα πράματα

Τόσα χρόνια στο σχολείο μάθαινες τα γράμματα
μα η γλώσσα σου κολλούσε πάντα στα φωνήεντα

Φεγγερέκε με λεμπρέ φέγγε με νε περπετέ
νε πεγένε στε σχελέ νε μεθένε γρέμμετε
γρέμμετε σπεδέμετε, τε θεέ τε πρέμετε

Φογγορόκο μο λομπρό φόγγο μο νο πορποτό

νο πογόνο στο σχολό νο μοθόνο γρόμμοτο

γρόμμοτο σποδόμοτο, το θοό το πρόμοτο

Οδηγίες να ζητήσεις από τα μικρά παιδιά
να σου μάθουν να προφέρεις το τραγούδι σου σωστά

Φεγγαράκι μου λαμπρό φέγγε μου να περπατώ
να πηγαίνω στο σχολειό να μαθαίνω γράμματα
γράμματα σπουδάματα, του θεού τα πράματα

Άλλη μια φορά ακόμη μήπως και καλά το πεις
μα θα είναι τελευταία, να γλιτώσουμε κι εμείς


Φουγγουρούκου μου λουμπρού φούγγου μου νου πουρπουτού

νου πουγούνου στου σχουλού νου μουθούνου γρούμμουτου
γρούμμουτου σπουδούμουτου, του θουού του προύμουτου


Και τα χρόνια θα περνάνε μα την κρίσιμη στιγμή
πάντα η γλώσσα σου θα στρίβει σε μια λάθος διαδρομού (χαχαχα!)

Μονά - ζυγά

Αριθμός παικτών: 2 και πάνω
Τι θα χρειαστούμε: Μια στίβα χαλίκια και μερικές καραμέλες


Ο ένας παίκτης κάνει τη μάνα. Μαζεύει μπροστά του μια στίβα από χαλίκια (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φασόλια, κουμπιά και άλλα παρόμοια) και καλεί έναν έναν τους παίκτες να πάρουν κάμποσα από αυτά στη χούφτα τους χωρίς να τα μετρήσουν. Ύστερα η μάνα ρωτάει το πρώτο παιδί αρχίζοντας από δεξιά:
-Τι λες, μονά ή ζυγά;
Εκείνο προσπαθεί να μαντέψει πόσα κρατάει:
-Μονά!
Έπειτα η μάνα πιάνει τη χούφτα του παιδιού και την ανοίγει για να τα μετρήσει. Αν το παιδί έχει πετύχει στην πρόβλεψή του, τότε κερδίζει μια καραμέλα. Σε αντίθετη περίπτωση, το παιδί πρέπει να δώσει πίσω στη μάνα μια καραμέλα. Ύστερα η μάνα συνεχίζει με τα υπόλοιπα παιδιά. Όταν τελειώσει ο γύρος, ξεκινάνε από την αρχή.
Νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα καταφέρει να μαζέψει όλες τις καραμέλες. Ως έπαθλο μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκτός από καραμέλες κι άλλα αντικείμενα όπως σταφίδες, αμύγδαλα ή μπισκοτάκια.

Το παιχνίδι αυτό ήταν γνωστό και στην αρχαιότητα με την ονομασία "αρτιασμός".

Το ναυτάκι του Αιγαίου

Το ναυτάκι του Αιγαίου είμ' εγώ
μες στις θάλασσες πάντα γυρνώ
τρικυμίες και φουρτούνες αψηφώ
μες στο κύμα πάντα ζω.

Το ναυτάκι ξέρει να τραβά κουπιά
τρα-λα-λα-λα-λα-λα-λα-λα-λα
τρικυμίες και φουρτούνες αψηφώ
μες στο κύμα πάντα ζω.

Το ναυτάκι ξέρει να τραβά σχοινιά...
Το ναυτάκι ξέρει να φορά γυαλιά...
Το ναυτάκι ξέρει και να κολυμπά...
Το ναυτάκι ξέρει και να χαιρετά...


Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Η πανούργα Σταφυλή

Αλήθεια, πόσοι από εμάς δεν γνωρίζουν την Φρουτοπία; Σχεδόν όλοι μας έχουμε γελάσει με τα καμώματα του Πίκου Απίκου, του Αιμίλιου του Μήλου, της Μάτας της Τομάτας και των υπολοίπων φρούτων και λαχανικών που εμφανίζονται στο διασκεδαστικό έργο του Ευγένιου Τριβιζά. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι πριν τη Φρουτοπία υπήρξε μια άλλη ιδιότυπη σύναξη φρούτων σχεδόν 9 αιώνες πριν!

Ο «Πωρικολόγος» είναι ένα διήγημα στο οποίο ο άγνωστος βυζαντινός συγγραφέας του 12ου αιώνα περιγράφει την συνάθροιση των φρούτων σε ένα κωμικό δικαστήριο, όπου καταδικάζεται η πανούργα Σταφυλή για τα ψέματά της.

Αυτό το έργο γράφτηκε με σκοπό να δηλώσει τις επικίνδυνες ιδιότητες του κρασιού (και κατ’ επέκταση των αλκοολούχων ποτών) αλλά και για να σατιρίσει τα περίπλοκα αξιώματα της βυζαντινής αυλής.

~

Όταν βασίλευε στη χώρα των Φρούτων ο ένδοξος Κυδώνιος και αρχιστράτηγος ήταν ο διάσημος Κίτρος, και οινοχόος της αυλής ήταν ο Ρόδιος, και αρχιγραμματέας ήταν ο Αχλάδης και αρχινομοθέτης ήταν ο Μήλος, και αρχιράφτης ήταν ο Νεράτζης, και αυλικοί ήταν ο Μπανανίας, ο Κεράσιος, ο Σύκος και ο Ακτινίδιος, στήθηκε δικαστήριο επειδή η πανούργα Σταφυλή κατηγόρησε τον διάδοχο Πιπέριο και τον αρχηγό των σωματοφυλάκων Ανανία ότι συνωμοτούσαν κατά του βασιλιά.

Αφού ο βασιλιάς Κυδώνιος άκουσε προσεκτικά τις κατηγορίες που εξαπέλυσε η πανούργα Σταφυλή, με θυμό την ρώτησε:

«Έχεις μάρτυρες για αυτά που λες;»

Και αυτή απάντησε:

«Ναι Βασιλιά μου, έχω τον παπα-Πεπόνη, την Φραουλίτσα την καθαρίστρια του παλατιού και την Τοματία την αρχιφουρνάρισα της αυλής.»

Αμέσως τότε πετάχτηκε ο κύριος Κρεμύδιος ο μέγας δικηγόρος με την κόκκινη διπλοτριπλόπτυχη στολή του και το μούσι του να σέρνεται στα πατώματα και στάζοντας φαρμάκι είπε στο βασιλιά:

«Βασιλιά μου, ορκίζομαι στον αδερφό μου τον Σκόρδιο και την ξαδέρφη μου την Κάπαρη και στον ανηψιό μου τον Ραπανάκη και στον συμπέθερό μου τον Πράσο το μουστακαλή και στον θείο μου τον Μαϊντανό, σε όλους αυτούς ορκίζομαι, ότι η Σταφυλή λέει ψέματα από ζήλια.»

Τότε ο βασιλιάς Κυδώνιος παρήγγειλε στους ενόρκους:

«Σεβαστὲ Μαρούλιε, Πορτοκαλάκη μέγα ξιφομάχε, Μανταρίνε μόδιστρε και Σπανάκη πεταλωτή, πρέπει να κρίνετε μόνοι σας ποιος είναι ο ψεύτης. Η Σταφυλή ή ο Κρεμύδιος.»

Και αυτοί απάντησαν:

«Βασιλιά μας Κυδώνιε, θέλουμε να αποδοθεί δικαιοσύνη, να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση, γι’ αυτό σας ικετεύουμε να καλέσετε στο δικαστήριο τους σοφούς άρχοντες της χώρας για να μας βοηθήσουν.»

Έτσι κι έγινε. Ο βασιλιάς έστειλε αγγελιοφόρους σε κάθε γωνιά της χώρας να ειδοποιήσουν τους σοφούς άρχοντες. Αφού συγκεντρώθηκαν όλοι μαζί για να αναζητήσουν την αλήθεια και την δικαιοσύνη και αφού εξέτασαν τους μάρτυρες και όλα τα στοιχεία, έκριναν ότι η Σταφυλή. . . έλεγε ψέματα.

Τότε ο βασιλιάς θυμωμένος έριξε βαριά κατάρα στην Σταφυλή με τα παρακάτω λόγια:

«Αφού είπες ψέματα στο βασιλιά σου, σε καταριέμαι για όλη σου τη ζωή να κρέμεσαι από στραβό ξύλο, να σε κόβουν με το μαχαίρι και να σε πατάνε. Όποιος πίνει το χυμό σου να μεθάει, να μην ξέρει τι κάνει και τι λέει, να κουτουλάει από τοίχο σε τοίχο και να τον κοροϊδεύουν όλοι! Και να κυλιέται σαν γουρούνι, και τα πουλιά να τον τσιμπολογούν και τα σκυλιά να τον δαγκώνουν χωρίς να καταλαβαίνει τίποτα έτσι μεθυσμένος καθώς θα ‘ναι.»

Αυτά τα βαριά λόγια λοιπόν ξεστόμισε ο βασιλιάς Κυδώνιος στη Σταφυλή, επειδή αυτή τόλμησε να πει ψέματα στον ίδιο το βασιλιά της. Αμέσως τότε φώναξαν σύσσωμοι οι σοφοί άρχοντες και το ακροατήριο:

«Πολύχρονη, βασιλιά μας πολυχρονεμένε, πολύχρονη να είναι η βασιλεία σου, διότι είσαι ο πιο ευγενής από όλους. Ζήτω!»
Κυριακή 25 Ιουλίου 2010

Είναι ένα μικρό καράβι...

...που ταξιδεύει στην πλούσια λαογραφική θάλασσα της Ελλάδας!

Σε αυτόν τον ιστότοπο φιλοδοξούμε να παρουσιάζουμε πολύτιμα ψήγματα της προφορικής μας παράδοσης που επιβιώνουν εδώ και αιώνες από γενιά σε γενιά σαν ένας κώδικας καθημερινής επικοινωνίας. Τέτοια είναι τα παραμύθια, τα δημοτικά τραγούδια, οι παροιμίες, τα παιχνίδια, οι μύθοι, τα ανέκδοτα, οι θρύλοι, οι λαογραφικές λέξεις, τα αινίγματα και τα ποιήματα.
Στο Μικρό Καράβι μπορούν να επιβιβαστούν γονείς που επιθυμούν να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους μέσω της λαϊκής παράδοσης και παιδιά που θέλουν να θυμήσουν στους γονείς τους πως κι αυτοί ήταν κάποτε παιδιά!

Ας πούμε όμως ορισμένα λόγια για το τι είναι η προφορική παράδοση.

Η προφορική παράδοση είναι ένα δοχείο βιωμάτων, εμπειριών και αντιλήψεων, όπου το παραγόμενο έργο εκφράζει τον τρόπο ζωής και την καθημερινότητα ενός κοινωνικού συνόλου. Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν υπάρχει δημιουργός, όμως η αληθινή και ουσιαστική δημιουργία συντελείται από τους αποδέκτες του έργου, οι οποίοι το κατεργάζονται και το προσαρμόζουν ακόμα περισσότερο στο κοινό αίσθημα, ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της εποχής.

Ασφαλώς η προφορική παράδοση δεν είναι κάτι στάσιμο και παρωχημένο όπως πολλοί πιστεύουν. Αντιθέτως, τα ίχνη της, που εντοπίζονται από τα αρχαία χρόνια, συνεχίζονται και στις μέρες μας, διαφορετικά, αλλαγμένα, αλλά με κοινό παρονομαστή το κοινό αίσθημα. Γι' αυτό το λόγο αυτός ο ιστότοπος δεν θα καταγράφει απλώς το παρελθόν, αλλά θα έχει και επίκαιρο ενημερωτικό χαρακτήρα.

Ας σηκώσουμε πανιά λοιπόν και να σας ευχηθούμε Καλό Ταξίδι!

Βίρα τις άγκυρες!

Το Μικρό Καράβι είναι φορτωμένο με θησαυρούς από την Ελληνική προφορική παράδοση. Ταξιδέψτε μαζί του!

Thalatta Seaside Hotel

Club Agia Anna

Εθνικό Ωδείο Ν.Ψυχικού

Despina's Home Ideas

Κτήμα Πανταζή

Παιδική Βιβλιοθήκη

Παιδικό Μουσείο

Σπαθάρειο