Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Ο χορός του καπέλου

Είναι ένα παιχνίδι για όλους που δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να πλησιάσουν το ένα το άλλο. Για να το παίξουμε χρειαζόμαστε μόνο ένα καπέλο, μουσική και καρέκλες, τόσες όσα είναι τα παιδιά που θα παίξουν.

-Τοποθετούμε τις καρέκλες έτσι ώστε να σχηματίζουν έναν κλειστό κύκλο με τις πλάτες προς τα μέσα. Πάνω σε μια καρέκλα βάζουμε το καπέλο.
-Ύστερα λέμε στα παιδιά να κάτσουν στις καρέκλες. Όποιο κάτσει στην καρέκλα με το καπέλο, το φοράει και ξεκινά πρώτο.
-Μόλις αρχίσει η μουσική βγάζει το καπέλο και το φοράει στο κεφάλι του διπλανού του, το οποίο συνεχίζει με τον ίδιο τρόπο.
-Όταν σταματήσει η μουσική, το παιδί που φοράει το καπέλο ή το έχει στα χέρια του, χάνει και φεύγει έξω από τον κύκλο πέρνοντας μαζί και την καρέκλα του.
-Το παιδί που θα μείνει μόνο στο τέλος κερδίζει!

Αυτό το παιχνίδι είναι παραλλαγή του παιχνιδιού "μουσικές καρέκλες". Τα παιδιά μένουν στις καρέκλες και δεν τρέχουν γύρω γύρω, γι' αυτό και είναι κατάλληλο για αγόρια και κορίτσια όλων των ηλικιών. Είναι δε ιδανικό για γιορτές ή άλλες παρόμοιες συναντήσεις. Ο νικητής μπορεί να πάρει ένα βραβείο.

Η μαγική σκόνη των Χριστουγέννων

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, ο Άι Βασίλης είχε πάντα λίγη Χριστουγεννιάτικη σκόνη μέσα στην τσέπη του.
Τη σκόρπιζε πάνω στο σακί του για να μπορέσει κι αυτό να χωρέσει όλα τα παιχνίδια των παιδιών. Τη σκόρπιζε ακόμη και στο Χριστoυγεννιάτικο δέντρο που έτσι τον βοηθούσε με χαρά να βολέψει από κάτω τα δώρα. Αυτή η μαγική σκόνη τον εξυπηρετούσε πάρα πολυ.
Μια φορά όμως του έκανε το ταξίδι άνω κάτω!
Μόλις που είχε ακουμπήσει τα δώρα στο σαλόνι του τελευταίου σπιτιού ο Άι Βασίλης και του είχε μείνει λίγη σκόνη στην παλάμη για να σκορπίσει στην καμινάδα. Καθώς ήταν και λιγάκι συναχωμένος, βιαζόταν να γυρίσει στο σπίτι του, να πέσει στο κρεβάτι του και να ξεκουραστεί.
Αλλά "αψού" φταρνίστηκε και όλη η μαγική σκόνη σκορπίστηκε πάνω στα δώρα. "Μα τα κέρατα των ταράνδων μου" αναφώνησε ο Άι Βασίλης πανικόβλητος καθώς όλα τα παιχνίδια ζωντάνεψαν.
Βγήκαν από τα πακέτα τους και άρχισαν να παίζουν.
Οι κούκλες έλυσαν τις κορδέλες για να τις φορέσουν στα άλογα και τα στρατιωτάκια έκαναν έφοδο στο μπαούλο.
Το ξύλινο αεροπλανάκι έκανε τους έλικές του να γυρίζουν λες και ήταν έτοιμοι να ξεκολλήσουν και ένα κουνιστό αλογάκι έκανε βόλτες πάνω στο χαλί.
Ο Άι Βασίλης πήγαινε να τρελαθεί: μόλις τακτοποιούσε ένα παιχνίδι, ένα άλλο περνούσε πίσω από την πλάτη του βγαίνοντας από το κουτί του.
Σταθμοί είχαν απλωθεί σ' όλο το σπίτι και το ηλεκτρικό τρενάκι έτρεχε πάνω στις ράγες.
Τα παιχνίδια γελούσαν και διασκέδαζαν σαν παλαβά.
"ΑΡΚΕΤΑ!" φώναξε ο Άι Βασίλης.
"Στα κουτιά σας αμέσως! Τα παιδιά θα ξυπνήσουν σε λίγο. Καθίστε φρόνημοι."
Αν και ο Άι Βασίλης είχε γίνει έξω φρενών, τα παιχνίδια δεν τον άκουγαν. Αντίθετα άρχισαν πάλι να φεύγουν εδώ κι εκεί και συνέχισαν ανέμελα το παιχνίδι τους.
Ο Άι Βασίλης συνέχισε να κυνηγάει τα παιχνίδια, για να τα εμποδίσει να κάνουν αταξίες μέχρι το πρωί.
Η επίδραση της σκόνης πέρασε τελικά και με την πρώτη αχτίδα της μέρας, τα παιχνίδια έπεσαν στο πάτωμα ακίνητα.
Ο Άι Βασίλης βιάστηκε να τα τυλίξει και πάλι στα κουτιά τους. Μόλις που είχε τελειώσει το δέσιμο της τελευταία κορδέλας, όταν άκουσε τα παιδιά να καταφθάνουν. Τρύπωσε στο τζάκι, αλλά δυσκολευόταν να σκαρφαλώσει στην καμινάδα. Χωρίς τη σκόνη ήταν πολύ στενή!
Ευτυχώς τα παιδιά βιάζονταν τόσο να ανοίξουν τα δώρα τους, που κανένα δεν πρόσεξε ότι οι φιόγκοι δεν ήταν τόσο προσεκτικά δεμένοι, ούτε ότι από την καμινάδα έπεφτα μικρά συννεφάκια στάχτης.
Πράγματι, τα Χριστούγεννα ο Άι Βασίλης δεν προλαβαίνει να ξεκουραστεί ούτε λεπτό!

Χριστούγεννα

Στη γωνιά μας κόκκινο τ' αναμμένο τζάκι,
τούφες χιόνι πέφτουνε στο παραθυράκι.

Όλο απόψε ξάγρυπνο μένει το χωριό
και χτυπά Χριστούγεννα το καμπαναριό.

Έλα συ που Αρχάγγελοι εξυμνούν απόψε
πάρε από την πίττα μας που ευωδά και κόψε.

Έλα κι η γωνίτσα μας καρτερεί να 'ρθείς
σου ΄στρωσα Χριστούλη μου για να ζεσταθείς.


Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Κεφαλονίτικα Κάλαντα

Άγιος Βασίλης έρχεται Γενάρης ξημερώνει
ο μήνας που μας έρχεται το χρόνο φανερώνει.
Τραλαλα...

Την άδεια γυρεύουμε στο σπίτι σας να μπούμε
τον άγιο με όργανα και με φωνές να πούμε.
Τραλαλα...

Εκοίταξα στον ουρανό και είδα δυο λαμπάδες
και με το καλωσόρισμα καλές σας εορτάδες.
Τραλαλα...

Και πάλι ξανακοίταξα και είδα δυο στεφάνια
και με το καληνύχτισμα, καλά σας Θεοφάνεια.
Τραλαλα...


Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Μακεδονικά Κάλαντα

Ήρθε πάλι νέο έτος με την πρώτη του μηνός
ήρθα να σας χαιρετίσω, δούλος σας ο ταπεινός.

Ο Βασίλειος ο Μέγας, Ιεράρχης θαυμαστός
για την οικογένειά σας να 'ναι πάντα βοηθός.

Τα παιδάκια στο σχολείο να πηγαίνουν τακτικά
να μαθαίνουν με λαχτάρα της πατρίδας τα ιερά.

Και για τους ξενητεμένους έχω να σας πω πολλά
σας αφήνω καληνύχτα και του χρόνου με υγειά.


Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010

Παιχνιδοτράγουδα για παιδιά 1-2 ετών


Τα παρακάτω παιχνιδοτράγουδα χαρακτηρίζονται από ήπια κινητικότητα γι' αυτό και είναι ιδανικά για παιδιά ηλικίας 1-2 ετών.

Γύρω γύρω όλοι στη μέση ο Μανόλης χέρια πόδια στη γραμμή
κι όλοι κάθονται στη γη κι ο Μανόλης στο σκαμνί.

~

Φύγε φύγε ποντικάκι μη σε πιάσει το γατάκι
κι αν σε πιάσει πεινασμένο θα σε φάει το καημένο.

~

Που 'ντο, που 'ντο το δαχτυλίδι, ψάξε, ψάξε δεν θα το βρεις
δεν θα το βρεις, δεν θα το βρεις, το δαχτυλίδι που ζητείς.

~

Περνά περνά η μέλισσα, με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα.

~

Πλάθω κουλουράκια με τα δυο χεράκια, ο φούρνος να τα ψήσει και το σπίτι να μυρίσει.

~

Δυό δεκάρες η βιολέττα, τσίγκολελέττα, τσίγκολελέττα,
δυό δεκάρες η βιολέττα, πράσινα κουφέτα, κόκκινα κουφέτα.

Γλωσσοδέτες 1

Καλημέρα καμηλάρη, καμηλάρη καλημέρα.

~

Κούπα καπακωτή, κούπα καπακωμένη,
κούπα ξεκαπάκωτη, κούπα ξεκαπακωμένη.

~

Του το 'πα του παππού μου.

~

Φίλος φίλευε το φίλο, τριαντάφυλλο με φύλλο.

~

Η συκιά μας η διπλή, η διπλογυριστή, κάνει τα σύκα τα διπλά, τα διπλογυριγυριστά.
Πάει ο σκύλος ο διπλός, ο διπλογυριγυριστός, να φάει τα σύκα τα διπλά, τα διπλογυριγυριστά.

~

Πίττα σπανακόπιττα, σπανακολαδόπιττα.

~

Μια πάπια μα πια πάπια, μια πάπια με παπιά.

~

Της καρέκλας το ποδάρι ξεκαρεκλοποδαριάστηκε.
Ε! Το ξεκαρεκλοποδομένο!

~

Πέμπτη έκοψα το πεύκο, πέμπτη πέφτει ο πεύκος κάτω.

~

Ο Ρουμπής ο κουμπής ο ρουμποκομπολογής πήγε να ρουμπέψει, να κουμπέψει, να ρουμποκομπολογέψει.
Γιατί Ρουμπή κούμπη πήγες να ρουμπέψεις, να κουμπέψεις, να ρουμποκομπολογέψεις;

~

Ανέβηκα στη τζιτζιριά, στην μιτζιριά, στην τζιτζιμιτζιχοτζιριά
να κόψω τα τζίτζιρα τα μίτζιρα τα τζιτζιμιτζιχότζιρα
και έσπασε η τζιτζιριά, η μιτζιριά, η τζιτζιμιτζιχοτζιριά
και πέσανε τα τζίτζιρα τα μίτζιρα τα τζιτζιμιτζιχότζιρα.

~

Ο παπάς ο παχύς έφαγε παχιά φακή.
Γιατί παπά παχύ έφαγες παχιά φακή;

~

Εκκλησιά μολυβδωτή, μολυβδοκοντολοπελεκητή,
ποιός σε μολυβδοκοντολοπελέκησε;
Ο γιός του μολυβδοκοντολοπελεκητή.
Αν είχα 'γω τα σύνεργα, τα μίνεργα του γιού του μολυβδοκοντολοπελεκητή
θα την μολυβδοκοντολοπελεκούσα καλύτερα από το γιό του μολυβδοκοντολοπελεκητή.

Στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα και αγέλαστα

Τα παιδιά αποφασίζουν ποιος θα είναι ο Στρατηγός. Αυτός τα φυλάει και τα παιδιά κάθονται σε οριζόντια γραμμή πίσω του.

Λέει ο Στρατηγός:
"Στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα και αγέλαστα. Μέρα ή νύχτα;"

Όσο ο Στρατηγός λέει τη φράση, τα στρατιωτάκια παίρνουν μια αστεία στάση (π.χ. κάποιο παιδί μπορεί να έχει τα χέρια ψηλά ή να κάτσει στο ένα πόδι κτλ).
-Αν απαντήσουν "Νύχτα", σημαίνει ότι δεν έχουν πάρει ακόμα τη στάση που θέλουν, άρα ο Στρατηγός δεν μπορεί να τα επιθεωρήσει.
-Αν απαντήσουν "Μέρα", τότε ο Στρατηγός αρχίζει την επιθεώρηση. Πάει κοντά τους, προσπαθεί χωρίς να τα ακουμπήσει, να τα κάνει να γελάσουν ή να κουνηθούν.

Αν κάποιο παιδί γελάσει, μλήσει ή κουνηθεί, χάνει και κάθεται στην άκρη για να συνεχίσουν όσοι έμειναν.

Το παιχνίδι τελειώνει όταν ο Στρατηγός καταφέρει να βγάλει από το παιχνίδι όλα τα στρατιωτάκια. 


Αυτό το παιχνίδι ήταν γνωστό κατά τους αρχαίους χρόνους με το όνομα "ακινητίνδα".

Σπασμένο τηλέφωνο

Το παιχνίδι παίζεται από όσα παιδιά θέλουν.
Κάθονται σε σειρά. Ο πρώτος λέει μια λέξη ή μια φράση στο αυτί του διπλανού του. Αυτός μεταφέρει τη φράση όπως την άκουσε στο δικό του διπλανό κ.ο.κ. μέχρι να φτάσει στο αυτί του τελευταίου. Τότε ο τελευταίος λέει δυνατά αυτό που άκουσε. Αν αυτό είναι το ίδιο με αυτό που είπε ο πρώτος, τότε πηγαίνει μπροστά στη σειρά και το παιχνίδι συνεχίζεται.
Αν δεν είναι ίδιο, τότε όλοι γελούν και ψάχνουν να βρουν αυτόν που μετέφερε λανθασμένα τη λέξη!

Βασιλιά, Βασιλιά, με τα 12 σπαθιά

Ένα παιδί γίνεται Βασιλιάς. Τα υπόλοιπα κάθονται απέναντί του σε γραμμή και του φωνάζουν:
"Βασιλιά, Βασιλιά, με τα 12 σπαθιά! Τι δουλειά;"
Απαντάει ο Βασιλιάς:
"Τεμπελιά"
Και τα παιδιά λένε:
"Ας αρχίσουμε δουλειά!"

Τα παιδιά προσπαθούν να δείξουν με νοήματα και κινήσεις -χωρίς να μιλούν- στο Βασιλιά τη δουλειά που αποφάσισαν από πριν να αναπαραστήσουν.
Π.χ. αν τα παιδιά αποφάσισαν να κάνουν τους γεωργούς, κάποιο θα κάνει ότι σκάβει με μια τσάπα, άλλο θα κάνει ότι θερίζει κτλ.
Ο Βασιλιάς θα πρέπει να μαντέψει τη δουλειά.

Είναι ένα παιχνίδι που ασκεί τις εκφραστικές και κινητικές ικανότητες των παιδιών, αλλά και την κρίση τους.
Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2010

Ο κιθαρίστας

Ήτανε ένας κιθαρίστας
μεγάλος και τρανός αρτίστας
λέξη δεν ξέρουμε γι' αυτόν
ντο σι λα σολ φα μι ρε ντο

Έκανε ένα ταξιδάκι
κι έβαλε σ' ένα βαλιτσάκι
δυο ζεύγη κάλτσες, δυο κασκόλ
ντο σι λα σολ φα μι ρε ντο

Έβαλε πλώρη για Αγγλία
μα η μεγάλη τρικυμία
τον έριξε μες το Κογκό
ντο σι λα σολ φα μι ρε ντο

Και η βασίλισσα η αγρία
καθότανε στην παραλία
κρατώντας ένα παρασόλ
ντο σι λα σολ φα μι ρε ντο

Έλα εδώ παιδί λευκό
στη σούβλα να σε φάω ψητό
με σκόρδο και με μαϊντανό
ντο σι λα σολ φα μι ρε ντο

Στη δύσκολη αυτή στιγμή
αρχίζει αυτός τη μουσική
τόσο της άρεσε αυτό
του λέει "θα σε παντρευτώ".

Η ιστορία μας αυτή
μας λέει πως η μουσική
κάνει το σκλάβο βασιλιά
ντο σι λα σολ φα μι ρε λα!


Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.



Το γατάκι

Είμαι ένα μικρό γατάκι, άσπρο, άσπρο παχουλό
έχω ένα ροζ γλωσσάκι κι ένα φιόγκο στο λαιμό.
Νιάου νιάου νιάου νιό - Νιάου νιάου νιάου νιό!

Έχω μια μικρή μυτίτσα, δυο ματάκια πονηρά
δυο πολύ μικρά αυτάκια και μεγάλη μια ουρά.
Νιάου νιάου νιάου νιό - Νιάου νιάου νιάου νιό!

Το πρωί μόλις ξυπνήσω κάθομαι στα μαλακά
πλένω μούτρα, χέρια, πόδια κι όλα λάμπουν μια χαρά.
Νιάου νιάου νιάου νιό - Νιάου νιάου νιάου νιό!

Στα δεντράκια σκαρφαλώνω, τα πουλάκια κυνηγώ
παίζω με τα ποντικάκια και ποτέ δεν σταματώ.
Νιάου νιάου νιάου νιό - Νιάου νιάου νιάου νιό!

Κι όταν ξάφνου ακούσω σκύλο τρέχω αμέσως να κρυφτώ,
πίνω λίγο γαλατάκι και ευθύς ξαναρχινώ!
Νιάου νιάου νιάου νιό - Νιάου νιάου νιάου νιό!


Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Ο γεωργός

Το παρακάτω τραγούδι περιγράφει γλαφυρά την παραδοσιακή διαδικασία παρασκευής του ψωμιού.

Ο γεωργός πάει στον αγρό
στον αγρό, στον αγρό
Ο γεωργός πάει στον αγρό
πρωί σαν ξημερώσει.

Το χωράφι να οργώσει
να οργώσει, να οργώσει
Το χωράφι να οργώσει
πρωί σαν ξημερώσει.

Τώρα σπέρνει το σιτάρι...
Βροχή το πιάνει δυνατή...
Μες στον ήλιο μεγαλώνει...
Κι έρχονται και το θερίζουν...
Κι έρχονται και το μαζεύουν...
Κι έρχονται και το αλωνίζουν...
Κι ο μύλος θα τ' αλέσει...
Κι έρχονται και το ζυμώνουν...
Κι ο φούρνος θα το ψήσει...

Ψωμί κυρά πάρε να φας
για να φας, για να φας
ψωμί κυρά πάρε να φας
πρωί σαν ξημερώσει.

Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Παρασκευή 6 Αυγούστου 2010

Βιεννέζικος χορός

Πόσο μ' αρέσει να τραγουδώ
με μουσική να χοροπηδώ
σαν πεταλούδα εδώ κι εκεί
να βρίσκομαι στη στιγμή.

Τα ποδαράκια να τα χτυπώ
τα παλαμάκια να τα κροτώ
και να γυρίζω στροφή στροφή
με όμορφη μουσική.

Μ' ακορντεόν και μ' ένα βιολί
πόσο μ' αρέσει πολύ πολύ
όμορφα να τραγουδώ λα-λα
και να 'μαι όλο χαρά.


Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.



Τι χαρά

Τι χαρά, τι χαρά
σχίζει η βάρκα τα νερά
κι απαλή, κι απαλή
τρέχει σαν πουλί.
Το τραγούδι μας παιδιά
αντηχεί στη σιγαλιά
ζωηρό, ζωηρό
ζωηρό τρελό.
Στα κουπιά, στα κουπιά
τρέξτε γρήγορα παιδιά
να εκεί, να εκεί
τ' όμορφο νησί.
Στ' ακρογιάλι καρτερούν
οι δικοί μας να μας δουν
στα κουπιά, στα κουπιά
τρέχετε παιδιά.


Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Τρίτη 3 Αυγούστου 2010

Ντίλι-ντίλι-ντίλι

Ντίλι-ντίλι-ντίλι,
ντίλι το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε ο ποντικός,
πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε και η γάτα,
έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε και ο σκύλος
κι έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε και το ξύλο
και σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε κι η φωτιά
κι έκαψε το ξύλο
που σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε και το ποτάμι
κι έσβησε τη φωτιά
που έκαψε το ξύλο
που σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε και το βόδι,
ρούφηξε το ποτάμι
που έσβησε τη φωτιά
που έκαψε το ξύλο
που σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ήρθε και ο λύκος
κι έφαγε το βόδι
που ρούφηξε το ποτάμι
που έσβησε τη φωτιά
που έκαψε το ξύλο
που σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Να κι ο κυνηγός
σκότωσε το λύκο
που έφαγε το βόδι
που ρούφηξε το ποτάμι
που έσβησε τη φωτιά
που έκαψε το ξύλο
που σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ' από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.

Ντίλι-ντίλι-ντίλι,
ντίλι το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το μαντίλι,
ντίλι-ντίλι-ντίλι.
(Από το Aνθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού, Oργανισμός Eκδόσεως Διδακτικών Bιβλίων, 1975)

Μπορείτε να βρείτε εδώ μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του τραγουδιού-παραμυθιού από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Η παγωμένη πολιτεία και ο μονόχειρας γίγαντας

Μια φορά και έναν καιρό πριν από πολλά χρόνια ζούσε σε μια μακρινή και παράξενη πολιτεία ένας βασιλιάς. Μαζί μ' αυτόν στο πανύψηλο και πανέμορφο παλάτι έμενε η βασίλισσα και η όμορφη κόρη τους που την έλεγαν Ελιάννα. Το παλάτι τους ήταν χτισμένο στην κορυφή ενός βουνού το οποίο ήταν πάντοτε χιονισμένο.

Κάτι όμως δεν πήγαινε καλά σ' εκείνη την χώρα. Σε ολόκληρη την πολιτεία υπήρχε κάτι το εντελώς παράξενο. Όλοι, μα όλοι οι κάτοικοι, μαζί και η βασιλική οικογένεια, ήταν φαλακροί. Κανένας τους δεν είχε στο κεφάλι του ούτε μια τρίχα. Τι περίεργο αλήθεια! Όμως δεν ανησυχούσαν, συνέχιζαν τη ζωή τους στην παγωμένη πολιτεία σαν να ήταν όλα φυσιολογικά.

Χιόνια και πάγοι σκέπαζαν τα σπίτια τους. Οι λίμνες ήταν τόσο παγωμένες που τα πουλιά έκαναν τσουλήθρα πάνω τους. Τα δέντρα ολόγυρα έστεκαν κοκαλωμένα και τα κλαδιά τους ακίνητα. Λες και κάποιο μαγικό χέρι τα είχε ακινητοποιήσει. Χρώματα δεν υπήρχαν πουθενά, παρά ήταν όλα άσπρα κάτασπρα.

Η καημένη Ελιάννα περνούσε τις περισσότερες ώρες της μέσα στο παλάτι, διότι έξω έκανε παγωνιά. Είχε για μοναδική συντροφιά τον αχώριστο φίλο της -ένα δικέφαλο άλογο που το είχε μεγαλώσει η ίδια. Κάθε απόγευμα έβγαινε από την αυλή του παλατιού στο δάσος παρέα με το δικέφαλο άλογο και καθόταν πλάι σε μια παγωμένη λιμνούλα κάτω από ένα πελώριο δέντρο.

Μαζί της έπαιρνε κι ένα βιβλίο που το αγαπούσε τόσο πολύ και χανόταν μέσα στις ιστορίες του. Και καθώς οι μέρες περνούσαν, όλα εξακολουθούσαν να παραμένουν ίδια. Το χιόνι, οι άνθρωποι και η πριγκίπισσα.
Ώσπου μια μέρα, που ήταν παγερή όπως όλες οι άλλες αλλά ο ήλιος ήταν ψηλά, κι ενώ η πριγκίπισσα καθόταν πλάι στη λιμνούλα και διάβαζε το αγαπημένο της βιβλίο ξαπλωμένη στη ρίζα του δέντρου, άκουσε από μακριά βήματα. Δεν ήταν συνηθισμένα βήματα. Ήταν βαριά και επίμονα. Κάποιος έτρεχε προς το μέρος της. Σήκωσε το κεφάλι της και είδε μια πελώρια σκιά.
-Ποιός είναι;

Ρώτησε φοβισμένη. Μα κανείς δεν απαντούσε. Το δικέφαλο άλογο τρομοκρατημένο σήκωσε τα μπροστινά πόδια του χλιμιντρίζοντας και κάλπασε μακριά.
-Ποιός είναι;

Ρώτησε για δεύτερη φορά η Ελιάννα. Ξάφνου πίσω από τον πλατύ κορμό του τεράστιου δέντρου εμφανίστηκε ένας γίγαντας. Δεν ήταν άσχημος αλλά ήταν τουλάχιστον τέσσερις φορές ψηλότερος από οποιονδήποτε είχε δει ποτέ της.

Η Ελιάννα πάγωσε από το φόβο της. Με το ελάχιστο κουράγιο που τις είχε απομείνει και με τρεμάμενη φωνή είπε:
-Τι θες εδώ; Ποιός είσαι;

Κι ο γίγαντας αποκρίθηκε:
-Μη φοβάσαι, δεν θέλω το κακό σου. Έρχομαι από μια μακρινή χώρα από όπου με έδιωξαν επειδή μου λείπει το ένα χέρι και γι' αυτό τους είμαι άχρηστος. Από τότε περιπλανιέμαι ψάχνοντας να βρω ένα μέρος να μείνω αλλά με διώχνουν από παντού. Όλοι με φοβούνται. Σε παρακαλώ πάρε με μαζί σου κι εγώ θα προσφέρω σ' εσένα και το λαό σου αυτό που πραγματικά χρειάζεστε.
-Μα δεν χρειαζόμαστε κάτι,
είπε η Ελιάννα.
-Χρειάζεστε μα δεν το ξέρετε. Πάρε με μαζί σου και δεν θα χάσεις.

Έτσι η πριγκίπισσα, κρυφά από όλους, έδωσε στέγη στο γίγαντα μέσα στην κουφάλα του πελώριου δέντρου και ο γίγαντας στρώθηκε στη δουλειά για να εκπληρώσει την υπόσχεσή του. Μετά από λίγες εβδομάδες, ο γίγαντας παρουσιάστηκε στην Ελιάννα για να της δώσει ένα μαγικό χρυσό κλειδί που έφτιαξε ο ίδιος με τις μυστικές τέχνες που κατείχε.
-Πάρε αυτό το κλειδί. Πήγαινε στο ψηλό βουνό βόρεια από το παλάτι και στην κορυφή του θα βρεις μια σπηλιά. Μπες μέσα και τράβα το παλιό σκουριασμένο μα πολύτιμο σεντούκι. Πρόσεχε όμως, μην το ανοίξεις όσο θα είσαι εκεί. Θα το φέρεις εδώ, θα το βάλεις στην πλατεία της πόλης και τότε θα το ανοίξεις μπροστά σε όλους.

Έτσι κι έγινε. Η Ελιάννα έφερε το σεντούκι με τη βοήθεια του δικέφαλου αλόγου, το έβαλε στη μέση της πλατείας και όλοι μαζεύτηκαν περίεργοι για το τι θα δουν. Όταν όλοι ήταν παρόντες, η πριγκίπισσα έβαλε το χρυσό κλειδί στη σκουριασμένη κλειδαριά.
Τρία βαριά κρακ ακούστηκαν καθώς γύριζε το κλειδί. Τότε καθώς η Ελιάννα άνοιγε το καπάκι, όλα άστραψαν.

Ζεστές ακτίνες έπεσαν πάνω στα ψυχρά σπίτια και στις παγωμένες λίμνες. Οι πάγοι άρχισαν να λιώνουν και το χιόνι γινόταν νερό. Τα χρώματα επανήλθαν στο τοπίο και στους ανθρώπους. Και το πιο περίεργο από όλα. Όλοι έβγαλαν μαλλιά! Η Ελιάννα είχε μακριά κατάξανθα μαλλιά. Ο ήλιος πλέον ήταν ζεστός ψηλά στον γαλανό ουρανό και χαμόγελα ήρθαν στα πρόσωπα των ανθρώπων.
-Ήταν ακριβώς ό,τι χρειαζόμασταν αλλά δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχε τέτοια ομορφιά. Σ' ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου και εκ μέρους όλων των κατοίκων της πολιτείας,
είπε η Ελιάννα στο γίγαντα.
-Η χαρά ήταν δική μου, καλή μου πριγκίπισσα. Μόνο εσύ από όλους τους ανθρώπους με βοήθησες. Άρα όλα οφείλονται στην δική σου καλοσύνη.

Τώρα όλη η πολιτεία ευγνωμονούσε τον μονόχειρα γίγαντα. Ένιωθαν όλοι πως κάτι έπρεπε να κάνουν για να τον ευχαριστήσουν. Έτσι ο βασιλιάς ο ίδιος πήγε στην χώρα των γιγάντων και αυτοπροσώπως τους ευχαρίστησε για τη βοήθεια που προσέφερε στην πολιτεία του ο μονόχειρας γίγαντας. Οι άλλοι γίγαντες ένιωσαν περηφάνια, κι έτσι τον δέχτηκαν πίσω σαν φίλο κι ας ήταν μονόχειρας.

Όσο για το χέρι που του έλειπε, κανένας δεν είπε ξανά το παραμικρό γι' αυτό, μια και η καλή του καρδιά δεν άφηνε κανένα να δει το πρόβλημά του.


Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

Μαθαίνω τα φωνήεντα

Φιγγιρίκι μι λιμπρί φίγγι μι νι πιρπιτί
νι πιγίνι στι σχιλί νι μιθίνι γρίμμιτι

γρίμμιτι σπιδίμιτι, τι θιί τι πρίμιτι


Φαγγαράκα μα λαμπρά φάγγα μα να παρπατά

να παγάνα στα σχαλά να μαθάνα γράμματα
γράμματα σπαδάματα, τα θαά τα πράματα

Τόσα χρόνια στο σχολείο μάθαινες τα γράμματα
μα η γλώσσα σου κολλούσε πάντα στα φωνήεντα

Φεγγερέκε με λεμπρέ φέγγε με νε περπετέ
νε πεγένε στε σχελέ νε μεθένε γρέμμετε
γρέμμετε σπεδέμετε, τε θεέ τε πρέμετε

Φογγορόκο μο λομπρό φόγγο μο νο πορποτό

νο πογόνο στο σχολό νο μοθόνο γρόμμοτο

γρόμμοτο σποδόμοτο, το θοό το πρόμοτο

Οδηγίες να ζητήσεις από τα μικρά παιδιά
να σου μάθουν να προφέρεις το τραγούδι σου σωστά

Φεγγαράκι μου λαμπρό φέγγε μου να περπατώ
να πηγαίνω στο σχολειό να μαθαίνω γράμματα
γράμματα σπουδάματα, του θεού τα πράματα

Άλλη μια φορά ακόμη μήπως και καλά το πεις
μα θα είναι τελευταία, να γλιτώσουμε κι εμείς


Φουγγουρούκου μου λουμπρού φούγγου μου νου πουρπουτού

νου πουγούνου στου σχουλού νου μουθούνου γρούμμουτου
γρούμμουτου σπουδούμουτου, του θουού του προύμουτου


Και τα χρόνια θα περνάνε μα την κρίσιμη στιγμή
πάντα η γλώσσα σου θα στρίβει σε μια λάθος διαδρομού (χαχαχα!)

Μονά - ζυγά

Αριθμός παικτών: 2 και πάνω
Τι θα χρειαστούμε: Μια στίβα χαλίκια και μερικές καραμέλες


Ο ένας παίκτης κάνει τη μάνα. Μαζεύει μπροστά του μια στίβα από χαλίκια (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φασόλια, κουμπιά και άλλα παρόμοια) και καλεί έναν έναν τους παίκτες να πάρουν κάμποσα από αυτά στη χούφτα τους χωρίς να τα μετρήσουν. Ύστερα η μάνα ρωτάει το πρώτο παιδί αρχίζοντας από δεξιά:
-Τι λες, μονά ή ζυγά;
Εκείνο προσπαθεί να μαντέψει πόσα κρατάει:
-Μονά!
Έπειτα η μάνα πιάνει τη χούφτα του παιδιού και την ανοίγει για να τα μετρήσει. Αν το παιδί έχει πετύχει στην πρόβλεψή του, τότε κερδίζει μια καραμέλα. Σε αντίθετη περίπτωση, το παιδί πρέπει να δώσει πίσω στη μάνα μια καραμέλα. Ύστερα η μάνα συνεχίζει με τα υπόλοιπα παιδιά. Όταν τελειώσει ο γύρος, ξεκινάνε από την αρχή.
Νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα καταφέρει να μαζέψει όλες τις καραμέλες. Ως έπαθλο μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκτός από καραμέλες κι άλλα αντικείμενα όπως σταφίδες, αμύγδαλα ή μπισκοτάκια.

Το παιχνίδι αυτό ήταν γνωστό και στην αρχαιότητα με την ονομασία "αρτιασμός".

Το ναυτάκι του Αιγαίου

Το ναυτάκι του Αιγαίου είμ' εγώ
μες στις θάλασσες πάντα γυρνώ
τρικυμίες και φουρτούνες αψηφώ
μες στο κύμα πάντα ζω.

Το ναυτάκι ξέρει να τραβά κουπιά
τρα-λα-λα-λα-λα-λα-λα-λα-λα
τρικυμίες και φουρτούνες αψηφώ
μες στο κύμα πάντα ζω.

Το ναυτάκι ξέρει να τραβά σχοινιά...
Το ναυτάκι ξέρει να φορά γυαλιά...
Το ναυτάκι ξέρει και να κολυμπά...
Το ναυτάκι ξέρει και να χαιρετά...


Οι στίχοι συνοδεύονται από τις ανάλογες κινήσεις. Έτσι το τραγούδι γίνεται διαδραστικό και πιο διασκεδαστικό.

Πατήστε εδώ για να ακούσετε τη μελωδία.




Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Η πανούργα Σταφυλή

Αλήθεια, πόσοι από εμάς δεν γνωρίζουν την Φρουτοπία; Σχεδόν όλοι μας έχουμε γελάσει με τα καμώματα του Πίκου Απίκου, του Αιμίλιου του Μήλου, της Μάτας της Τομάτας και των υπολοίπων φρούτων και λαχανικών που εμφανίζονται στο διασκεδαστικό έργο του Ευγένιου Τριβιζά. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι πριν τη Φρουτοπία υπήρξε μια άλλη ιδιότυπη σύναξη φρούτων σχεδόν 9 αιώνες πριν!

Ο «Πωρικολόγος» είναι ένα διήγημα στο οποίο ο άγνωστος βυζαντινός συγγραφέας του 12ου αιώνα περιγράφει την συνάθροιση των φρούτων σε ένα κωμικό δικαστήριο, όπου καταδικάζεται η πανούργα Σταφυλή για τα ψέματά της.

Αυτό το έργο γράφτηκε με σκοπό να δηλώσει τις επικίνδυνες ιδιότητες του κρασιού (και κατ’ επέκταση των αλκοολούχων ποτών) αλλά και για να σατιρίσει τα περίπλοκα αξιώματα της βυζαντινής αυλής.

~

Όταν βασίλευε στη χώρα των Φρούτων ο ένδοξος Κυδώνιος και αρχιστράτηγος ήταν ο διάσημος Κίτρος, και οινοχόος της αυλής ήταν ο Ρόδιος, και αρχιγραμματέας ήταν ο Αχλάδης και αρχινομοθέτης ήταν ο Μήλος, και αρχιράφτης ήταν ο Νεράτζης, και αυλικοί ήταν ο Μπανανίας, ο Κεράσιος, ο Σύκος και ο Ακτινίδιος, στήθηκε δικαστήριο επειδή η πανούργα Σταφυλή κατηγόρησε τον διάδοχο Πιπέριο και τον αρχηγό των σωματοφυλάκων Ανανία ότι συνωμοτούσαν κατά του βασιλιά.

Αφού ο βασιλιάς Κυδώνιος άκουσε προσεκτικά τις κατηγορίες που εξαπέλυσε η πανούργα Σταφυλή, με θυμό την ρώτησε:

«Έχεις μάρτυρες για αυτά που λες;»

Και αυτή απάντησε:

«Ναι Βασιλιά μου, έχω τον παπα-Πεπόνη, την Φραουλίτσα την καθαρίστρια του παλατιού και την Τοματία την αρχιφουρνάρισα της αυλής.»

Αμέσως τότε πετάχτηκε ο κύριος Κρεμύδιος ο μέγας δικηγόρος με την κόκκινη διπλοτριπλόπτυχη στολή του και το μούσι του να σέρνεται στα πατώματα και στάζοντας φαρμάκι είπε στο βασιλιά:

«Βασιλιά μου, ορκίζομαι στον αδερφό μου τον Σκόρδιο και την ξαδέρφη μου την Κάπαρη και στον ανηψιό μου τον Ραπανάκη και στον συμπέθερό μου τον Πράσο το μουστακαλή και στον θείο μου τον Μαϊντανό, σε όλους αυτούς ορκίζομαι, ότι η Σταφυλή λέει ψέματα από ζήλια.»

Τότε ο βασιλιάς Κυδώνιος παρήγγειλε στους ενόρκους:

«Σεβαστὲ Μαρούλιε, Πορτοκαλάκη μέγα ξιφομάχε, Μανταρίνε μόδιστρε και Σπανάκη πεταλωτή, πρέπει να κρίνετε μόνοι σας ποιος είναι ο ψεύτης. Η Σταφυλή ή ο Κρεμύδιος.»

Και αυτοί απάντησαν:

«Βασιλιά μας Κυδώνιε, θέλουμε να αποδοθεί δικαιοσύνη, να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση, γι’ αυτό σας ικετεύουμε να καλέσετε στο δικαστήριο τους σοφούς άρχοντες της χώρας για να μας βοηθήσουν.»

Έτσι κι έγινε. Ο βασιλιάς έστειλε αγγελιοφόρους σε κάθε γωνιά της χώρας να ειδοποιήσουν τους σοφούς άρχοντες. Αφού συγκεντρώθηκαν όλοι μαζί για να αναζητήσουν την αλήθεια και την δικαιοσύνη και αφού εξέτασαν τους μάρτυρες και όλα τα στοιχεία, έκριναν ότι η Σταφυλή. . . έλεγε ψέματα.

Τότε ο βασιλιάς θυμωμένος έριξε βαριά κατάρα στην Σταφυλή με τα παρακάτω λόγια:

«Αφού είπες ψέματα στο βασιλιά σου, σε καταριέμαι για όλη σου τη ζωή να κρέμεσαι από στραβό ξύλο, να σε κόβουν με το μαχαίρι και να σε πατάνε. Όποιος πίνει το χυμό σου να μεθάει, να μην ξέρει τι κάνει και τι λέει, να κουτουλάει από τοίχο σε τοίχο και να τον κοροϊδεύουν όλοι! Και να κυλιέται σαν γουρούνι, και τα πουλιά να τον τσιμπολογούν και τα σκυλιά να τον δαγκώνουν χωρίς να καταλαβαίνει τίποτα έτσι μεθυσμένος καθώς θα ‘ναι.»

Αυτά τα βαριά λόγια λοιπόν ξεστόμισε ο βασιλιάς Κυδώνιος στη Σταφυλή, επειδή αυτή τόλμησε να πει ψέματα στον ίδιο το βασιλιά της. Αμέσως τότε φώναξαν σύσσωμοι οι σοφοί άρχοντες και το ακροατήριο:

«Πολύχρονη, βασιλιά μας πολυχρονεμένε, πολύχρονη να είναι η βασιλεία σου, διότι είσαι ο πιο ευγενής από όλους. Ζήτω!»
Κυριακή 25 Ιουλίου 2010

Είναι ένα μικρό καράβι...

...που ταξιδεύει στην πλούσια λαογραφική θάλασσα της Ελλάδας!

Σε αυτόν τον ιστότοπο φιλοδοξούμε να παρουσιάζουμε πολύτιμα ψήγματα της προφορικής μας παράδοσης που επιβιώνουν εδώ και αιώνες από γενιά σε γενιά σαν ένας κώδικας καθημερινής επικοινωνίας. Τέτοια είναι τα παραμύθια, τα δημοτικά τραγούδια, οι παροιμίες, τα παιχνίδια, οι μύθοι, τα ανέκδοτα, οι θρύλοι, οι λαογραφικές λέξεις, τα αινίγματα και τα ποιήματα.
Στο Μικρό Καράβι μπορούν να επιβιβαστούν γονείς που επιθυμούν να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους μέσω της λαϊκής παράδοσης και παιδιά που θέλουν να θυμήσουν στους γονείς τους πως κι αυτοί ήταν κάποτε παιδιά!

Ας πούμε όμως ορισμένα λόγια για το τι είναι η προφορική παράδοση.

Η προφορική παράδοση είναι ένα δοχείο βιωμάτων, εμπειριών και αντιλήψεων, όπου το παραγόμενο έργο εκφράζει τον τρόπο ζωής και την καθημερινότητα ενός κοινωνικού συνόλου. Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν υπάρχει δημιουργός, όμως η αληθινή και ουσιαστική δημιουργία συντελείται από τους αποδέκτες του έργου, οι οποίοι το κατεργάζονται και το προσαρμόζουν ακόμα περισσότερο στο κοινό αίσθημα, ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της εποχής.

Ασφαλώς η προφορική παράδοση δεν είναι κάτι στάσιμο και παρωχημένο όπως πολλοί πιστεύουν. Αντιθέτως, τα ίχνη της, που εντοπίζονται από τα αρχαία χρόνια, συνεχίζονται και στις μέρες μας, διαφορετικά, αλλαγμένα, αλλά με κοινό παρονομαστή το κοινό αίσθημα. Γι' αυτό το λόγο αυτός ο ιστότοπος δεν θα καταγράφει απλώς το παρελθόν, αλλά θα έχει και επίκαιρο ενημερωτικό χαρακτήρα.

Ας σηκώσουμε πανιά λοιπόν και να σας ευχηθούμε Καλό Ταξίδι!

Βίρα τις άγκυρες!

Το Μικρό Καράβι είναι φορτωμένο με θησαυρούς από την Ελληνική προφορική παράδοση. Ταξιδέψτε μαζί του!

Thalatta Seaside Hotel

Club Agia Anna

Εθνικό Ωδείο Ν.Ψυχικού

Despina's Home Ideas

Κτήμα Πανταζή

Παιδική Βιβλιοθήκη

Παιδικό Μουσείο

Σπαθάρειο